Het jaar 2023 markeerde een beslissend keerpunt voor ziekenhuizen, die een ongekende innovatiegolf omarmden. Gedreven door het elan van de technologische vooruitgang verkenden ze een veelheid aan digitale toepassingen, waardoor veel gebieden van de medische zorg een revolutie doormaakten. Tot de sectoren die het meest veranderd zijn, behoren radiologie, klinische biologie en monitoring op afstand - allemaal sectoren die volop bezig zijn met de ontwikkeling en integratie van digitale oplossingen.
Deze revolutie is geworteld in drie belangrijke bronnen van innovatie:
- Het kopende ziekenhuis: Deze categorie ziekenhuizen is actief op zoek naar nieuwe technologieën en gaat een financiële verbintenis aan, soms ten koste van aanzienlijke budgettaire offers, om veelbelovende digitale oplossingen aan te schaffen.
- Het partnerziekenhuis: Er is een synergie ontstaan tussen ziekenhuizen en de machtige farmaceutische sector in België. In een poging om hun imago op te krikken, injecteren farmaceutische bedrijven aanzienlijke kapitalen in pilootprojecten. De keuze van de projecten weerspiegelt vaak de strategische ontwikkelingsdomeinen van de bedrijven. Op die manier vindt een ziekenhuis dat wil innoveren een farmaceutische partner wiens gelijkgestemde belangen een wederzijds voordelige samenwerking garanderen. De Next Belgium Coalition is een perfecte illustratie van deze productieve dynamiek.
- Het ontwikkelingsziekenhuis: Bepaalde ziekenhuizen, vaak van academisch niveau, genieten van specifieke financiering om innovatieve oplossingen te ontwikkelen. Deze fondsen worden meestal verkregen door samenwerking met academische instellingen.
Er duikt echter een nieuwe uitdaging op: de "pilotitis". Dit fenomeen beschrijft een groeiende moeilijkheid voor ziekenhuizen om de experimentele fase van proefprojecten in digitale geneeskunde te overstijgen. Na verschillende mislukte pogingen geven sommige ziekenhuizen hun zoektocht naar innovatie op en blokkeren zo het ontstaan van nieuwe projecten.
De onderliggende reden is een gebrek aan een gestructureerd kader om de innovatieve inspanningen van ziekenhuizen op lange termijn te ondersteunen. Of het nu gaat om het leasen van innovatieve oplossingen, het vormen van publiek-private partnerschappen of het veiligstellen van financiering voor specifieke projecten, er is geen duurzame strategie om de geboekte vooruitgang in stand te houden.
Hoewel de toepassing van digitale medische technologieën door ziekenhuizen veelbelovend is, brengt het ook grote uitdagingen met zich mee. Voor een 'kopend ziekenhuis' (zie hierboven) is het dringend noodzakelijk om een levensvatbaar businessplan op te stellen. Economische vragen staan centraal: hoe kan een oplossing die patiënten ten goede komt ook economische waarde genereren? Is het financieel rendabel om deze oplossing te implementeren? De complexiteit wordt nog vergroot door het feit dat weinig bestaande businessmodellen eenvoudig kunnen worden toegepast op digitale geneeskunde, waardoor het ziekenhuismanagement op zoek gaat naar duidelijkheid.
In het geval van het 'partnerziekenhuis' kan het partnerschap met de farmaceutische industrie de instelling soms in een afhankelijkheidspositie plaatsen. De industrie levert de expertise en de middelen die nodig zijn om het project tot een succes te maken, maar wat gebeurt er na de proeffase? Hoe rechtvaardig je tegenover patiënten het stopzetten van een technologie die hun levenskwaliteit heeft verbeterd? Hoewel ziekenhuizen terugbetaling kunnen aanvragen voor digitale toepassingen, blijft de procedure complex en is duurzame toegang tot deze technologieën nog ver weg.
Deze verschillen in visie tussen de partners benadrukken een schreeuwende behoefte: duurzame toegang tot digitale technologieën. Zonder deze toegang kan de digitale geneeskunde geen wortel schieten in de echte wereld en dreigen ziekenhuizen, die geconfronteerd worden met een tekort aan energie, innovatie te zien verworden tot een relikwie uit het verleden.
Voor 2024 is de hoop gevestigd op het Belgische gezondheidszorgsysteem om de innovatiedrang van de ziekenhuizen te ondersteunen. Alle ingrediënten voor succes zijn aanwezig: gemotiveerde ziekenhuisinstellingen, een farmaceutische industrie die bereid is te investeren en veelbelovende technologie. Wat we nu nodig hebben is een kader om de kortetermijnvisies van de farmaceutische industrie te verzoenen met de langetermijnbehoeften van de ziekenhuizen en zo de duurzame integratie van digitale innovatie in het hart van de gezondheidszorg te garanderen.
