Bij radiologische incidenten kunnen smartphones ons vertellen in welke mate we zijn blootgesteld aan straling. Dat blijkt uit onderzoek van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK CEN) in Mol. De inzet van smartphones als "toevallige dosimeters" kan helpen om gepaste medische hulp te bieden, zeggen de wetenschappers.
In het elektronische circuit van een smartphone zitten typisch tien tot twintig weerstanden. Deze componenten bevatten aluminiumoxide, hetzelfde materiaal als sommige professionele dosimeters die ioniserende straling meten. "Wanneer we aan ioniserende straling worden blootgesteld en onze smartphone op zak hebben, absorberen die weerstanden in onze smartphone een deel van de stralingsenergie", zegt dosimetrie-expert Olivier Van Hoey van SCK. "De elekt ronen in het materiaal klimmen zo naar een hoger energieniveau. Door de bestraalde weerstanden achteraf te belichten, vallen de elektronen weer in hun oorspronkelijke energietoestand. Daarbij komt zichtbaar licht vrij. Dat geeft de maat van de stralingsdosis aan. Hoe meer licht, hoe meer straling."
Tijdens een grootschalig experiment lazen onderzoekers aan het SCK meer dan 1.500 weerstanden uit. De nieuwe techniek blijkt uiterst nauwkeurig. "Medische verzorging is nodig bij dosissen van 1.000 milligray en hoger. Met deze techniek kunnen we met grootste nauwkeurigheid dosissen meten die tot tien keer lager liggen."
Omdat de smartphones slechts één meetpunt voor het volledige lichaam vormen, experimenteerden de onderzoekers met verschillende posities van de telefoon op nagemaakte torso's, die inwendig vol zaten met professionele dosimeters. "Welke dosis meten we in de weerstanden van smartphones? En welke dosis gaven de professionele dosimeters in de organen aan? Zo konden we de vertaalslag maken tussen beide", zegt Van Hoey.
In verder onderzoek willen de wetenschappers nu bekijken hoe snel het signaal afneemt, omdat het uitlezen van de smartphones zo snel mogelijk na blootstelling aan straling moet gebeuren. Daarom willen de onderzoekspartners werk maken van een digitale databank, die dosis in de weerstanden snel omrekent naar orgaandosis.
