Er is in Vlaanderen nood aan een strategisch plan rond artificiële intelligentie (AI). Dat is een van de aanbevelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie van België (KVAB) in een standpuntnota over AI en de toekomst ervan. "AI kan een positieve kracht zijn in een maatschappij, als de nodige maatregelen worden genomen om onderzoek, ontwikkeling en kennis breed te verspreiden", zegt co-auteur prof. em. Luc Steels.
Artificiële intelligentie, die tracht methoden en technologieën te vinden om systemen te bouwen die functies van het menselijk brein nabootsen, bestaat sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw. Vandaag is er een wereldwijd enthousiasme voor het toepassen van AI in veel domeinen van de samenleving, zoals mobiliteit, gezondheidszorg of onderwijs. Het aantal onderzoeken en publicaties over het onderwerp stijgt, er worden nieuwe start-ups opgericht en grote technologiebedrijven investeren miljoenen in AI. Voorbeelden van AI uit het dagelijks leven zijn slimme navigatiesystemen die de beste weg kennen, robots die helpen bij operaties of het aanbieden van een gespecialiseerd aanbod bij diensten zoals Netflix of Spotify.
Koplopers in de artificiële intelligentie zijn China en de Verenigde Staten. Vlaanderen hinkt vandaag nog achter. Zo is er een chronisch tekort aan informatici, ingenieurs en wetenschappers, en een nog pregnanter tekort aan AI-ingenieurs. Daarnaast is er te weinig kennis over de mogelijkheden van AI, en zijn er te weinig onderzoeksgroepen bezig met fundamenteel onderzoek, dat dan nog eens structureel wordt gefinancierd. Wanneer we naar het onderwijs kijken, bestaan er in Vlaanderen geen bachelors in de AI.
Er zijn hoopvolle voorbeelden van AI-startups in Vlaanderen en AI wordt ook reeds in sommige grote bedrijven heel productief ingezet. "Er is echter nood aan een schaalvergroting, professionalisering en omkadering", zegt professor Steels. "Er moet via een impulsprogramma een Vlaams AI-ecosysteem gecreëerd worden, dat alle actoren samenbrengt."
"Vlaanderen moet een bruisend 'living lab' worden, waar je moet komen als je bezig bent met artificiële intelligentie", reageert Vlaams minister van Innovatie Philippe Muyters. Naast de investeringen die Vlaanderen al doet in onder meer innovatie, onderzoek en ontwikkeling en de focus op STEM, levenslang leren en loopbaandenken in plaats van jobdenken, wil de minister een brede visie ontwikkelen rond artificiële intelligentie.
"Ik ben ervan overtuigd dat een strategische visie bottom-up ontwikkeld moet worden, door ervaringen uit het veld", zegt Muyters. "Daarom heb ik een benchmarkstudie besteld, die moet aantonen waar we staan in Vlaanderen, en wat wij al doen tegenover de rest van de wereld." Half mei moeten daarvan de resultaten beschikbaar zijn, en voor de zomer wil Muyters betrokkenen uit het veld rond de tafel brengen, om tegen het najaar met een strategisch plan te komen.
Muyters wijst nog op de voordelen van investeringen in AI voor bedrijven. "Veertig procent van de kleinere bedrijven is onzeker over de return van AI", zegt hij. "Er is vrees voor een impact op de jobs. Volgens McKinsey zou tegen 2030 21 procent van de jobs in België door de digitale revolutie verdwijnen, maar uiteindelijk zal de jobinhoud vooral veranderen. Want ook volgens McKinsey zouden 40.000 extra jobs gecreëerd worden als AI goed gebruikt wordt."
