© Johns Hopkins University

Een robot uitgerust met artificiële intelligentie heeft zonder menselijke hulp een galblaasoperatie uitgevoerd op een varkenskarkas, met een succespercentage van 100%. Deze mijlpaal, gemeld door New Scientist, maakt de weg vrij voor geautomatiseerde ingrepen bij levende patiënten binnen dit en tien jaar.

Een experimenteel chirurgisch systeem, ontwikkeld door onderzoekers van de Johns Hopkins University (VS), heeft een complexe chirurgische ingreep uitgevoerd zonder menselijke tussenkomst. Voor het eerst heeft een robot met behulp van artificiële intelligentie zelfstandig de galblaas van een overleden varken verwijderd, waarbij het orgaan nauwkeurig van de lever werd gescheiden.

De ingreep werd acht keer herhaald, met een opmerkelijke consistentie: een succespercentage van 100% bij elke poging. “De toekomst is veelbelovend – en ontzettend dichtbij”, verklaarde prof. Ferdinando Rodriguez y Baena, specialist in medische robotica aan het Imperial College in Londen, aan New Scientist.

AI getraind door nabootsing
De innovatie is gebaseerd op een tweeledige structuur. In eerste instantie heeft een artificiële intelligentie 17 uur aan operatievideo's bekeken, met meer dan 16.000 chirurgische handelingen. Op basis van deze analyse heeft het een reeks begrijpelijke instructies gegenereerd. Een tweede algoritmische laag heeft deze instructies vervolgens omgezet in nauwkeurige driedimensionale bewegingen van de robotinstrumenten.

Volgens prof. Axel Krieger, die het onderzoeksteam aan de Johns Hopkins University leidt, zou dit succes een belangrijke stap kunnen zijn naar “de volgende generatie robotsystemen die chirurgen kunnen assisteren en in bepaalde gevallen zelfs zelfstandig kunnen ingrijpen”.

Nog steeds gedeeltelijke autonomie
De robot moest zichzelf tijdens de ingreep meerdere keren corrigeren. “Hij herkende zijn aanvankelijke fouten en corrigeerde deze zelf, wat getuigt van ongekende aanpassingsvermogen”, benadrukt Axel Krieger. De ingreep was echter niet volledig autonoom: de robot moest een beroep doen op een mens om een van zijn instrumenten te verwisselen.

De volgende stap is volgens de onderzoekers het testen van deze technologie op levende dieren, waarbij de uitdagingen in verband met ademhaling en bloedingen de operatie complexer zullen maken. Proeven op mensen zouden in het komende decennium kunnen worden overwogen.

Deze vooruitgang komt op een moment dat veel medische toepassingen van AI tot nu toe beperkt bleven tot eenvoudige ondersteunende taken. Met deze doorbraak overschrijdt de autonome chirurgie een symbolische drempel, maar blijft het voorlopig nog wel zo dat de mens onmisbaar is in de operatiekamer.