Begin 2019 werd in het UZ Gent de eerste zwarte doos ter wereld in een hybride operatiezaal geïnstalleerd (1) (2). De eerste conclusies van het team van thorax- en vaatchirurg prof. Isabelle Van Herzeele uit de data geregistreerd door camera's en microfoons: ‘Grote fouten kwamen er gelukkig niet naar boven, maar ze nopen wel tot verbeteringen.'
Die verbeteringen situeren zich onder andere op het vlak van stralingsveiligheid in de operatiezaal. 'De analyse bevestigde het nut van de zwarte doos in onze hybride operatiezaal', luidt het nog.
Zwarte doos als evaluatietool
‘De analyse van de pilootstudie met 22 ingrepen leert ons dat de technische en niet-technische vaardigheden zoals leiderschap, communicatie, besluitvorming en samenwerking van de chirurgen, anesthesisten en verpleegkundigen goed scoorden tijdens de meeste ingrepen. De doos registreerde ook geen fouten met belangrijke gevolgen voor de patiënt’, besluiten dr. Gilles Soenens en dr. Bart Doyen, doctoraatsstudenten voor dit project.
‘Maar er is wel ruimte voor verbetering op het vlak van stralingsveiligheid. Ook gaan de operatiedeuren vaak open en dicht en is er afleiding door lawaai van telefoons en alarmen.’
Leeropportuniteiten
‘De zwarte doos schept kansen om bij te leren en de zorgkwaliteit te blijven verbeteren,’ zegt bedrijfspsycholoog prof. Peter Vlerick. ‘Het team kan de ingreep herbekijken, in detail evalueren en bepalen hoe de samenwerking in het team nog kan verbeteren.’
Ook heeft het team recent een extra online opleiding gekregen over stralingsveiligheid. De zwarte doos zal binnenkort opnieuw registreren of de opleiding leidt tot gedragsverandering op de werkvloer.
De analyse van de data gebeurt momenteel nog niet automatisch. Dat zal op termijn veranderen dankzij artificiële intelligentie, waardoor het eenvoudiger wordt om een groter aantal ingrepen veel sneller of zelfs realtime te analyseren. Hiervoor werkt het team samen met het Data Science Institute van het UZ Gent. Zwarte dozen krijgen wereldwijd hoe langer hoe meer een vaste plaats in de operatiezaal.
Financiering
De studie kwam tot stand met de financiële steun van het Innovatiefonds UZ Gent en het FWO. Ook de ondersteunende en kritieke diensten van het UZ Gent, Onderzoeksgroep Medische fysica (vakgroep Structuur en Herstel van de Mens, faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen UGent) en de Vakgroep Werk, Organisatie en Samenleving (faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen UGent) leverden een belangrijke bijdrage.
(foto copyright: Christophe Vander Eecken)
[1] Soenens G, Doyen B, Vlerick P, Vermassen F, Grantcharov T, Van Herzeele I. Assessment of Endovascular Team Performances Using a Comprehensive Data Capture Platform in the Hybrid Room: A Pilot Study. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2021 Jun;61(6):1028-1029. doi: 10.1016/j.ejvs.2021.02.021.
² Doyen B, Gordon L, Soenens G, Bacher K, Vlerick P, Vermassen F, Grantcharov T, Van Herzeele I. Introduction of a surgical Black Box system in a hybrid angiosuite: Challenges and opportunities. Phys Med. 2020 Aug;76:77-84. doi: 10.1016/j.ejmp.2020.06.013.
> Zwarte doos registreert uw ingrepen. Kan dat zomaar? (Filip Dewallens)
