In 2003 werd wereldwijd de robot-geassisteerde radicale cystectomie (RARC) geïntroduceerd, met Prof. Dr. Alex Mottrie die in 2003 in Aalst als pionier. Sinds 1 januari 2025 zijn de Aalsterse ziekenhuizen OLV en ASZ gefusioneerd tot AZORG. Binnen deze nieuwe structuur wordt het RARC-programma voortgezet door Dr. Frederiek D’Hondt, Dr. Frederick Peeren en Dr. Edward Lambert. Een balans.
Blaascarcinoma is een levensbedreigende aandoening die in veel gevallen een chirurgische behandeling vereist. Radicale cystectomie blijft de gouden standaard voor de behandeling van een spierinvasief blaascarcinoma. De open chirurgische benadering voor radicale cystectomie was lang de standaard, maar deze invasieve ingreep ging vaker dan gewenst gepaard met ernstige complicaties.
In 2003 werd wereldwijd de robot-geassisteerde radicale cystectomie (RARC) geïntroduceerd, een minimaal invasieve benadering tot dezelfde ingreep met als doel de uitkomsten voor de patiënt te verbeteren. Het was Prof. Dr. Alex Mottrie die in 2003 in Aalst als pionier de eerste RARC casus wereldwijd uitvoerde bij een toenmalige 38-jarige jongeman.
Robot-geassisteerde radicale cystectomie
Het chirurgisch verwijderen van de blaas gaat steeds gepaard met de noodzaak tot een urinaire derivatie, waarbij een manier gezocht wordt om de urine via een alternatieve weg te laten afvloeien. Hiertoe bestaan zowel continente (neoblaas, sondeerbare pouch) als incontinentie (Bricker-urostoma, ureterocutaneostomie) oplossingen, waarbij voor elke patiënt individueel de meest geschikte derivatie wordt gezocht.
Een radicale cystectomie met urinaire derivatie blijft een complexe en ingrijpende behandeling met significante morbiditeit en mortaliteit. De introductie van de robotchirurgie voor de behandeling van blaascarcinoma liet echter toe om deze ingreep volgens een minimaal invasieve benadering te verrichten met het doel de morbiditeit en mortaliteit van deze ingreep te verminderen. RARC combineert hierbij de voordelen van de minimaal invasieve chirurgie met de precisie en ergonomie van de robottechnologie. RARC vermijdt de noodzaak tot het volledig openen van het abdomen, gaat gepaard met minder bloedverlies, een sneller herstel van de darmfunctie, kortere opnameduur en sneller herstel van de patiënt.
Expertise
Sinds 2003 spitste het team van Prof. Dr. Mottrie in Aalst zich volledig toe op RARC. Gedreven door innovatie en continue optimalisatie van de uitkomsten voor patiënten werd deze techniek volledig omarmt, waardoor tegen 2010 ongeveer 10% van alle RARC casussen wereldwijd in het AZORG ziekenhuis werden verricht. Het uitvoeren van een complete intracorporele urinaire reconstructie, waarbij de urinaire derivatie ook volledig robot-geassisteerd wordt verricht, is echter technisch uitdagend en vraagt een aanzienlijke leercurve. Dankzij de vroege start en de voortdurende toewijding aan deze techniek bouwde het Aalsterse cystectomieteam snel een toonaangevende ervaring op.
Significante verbetering postoperatieve uitkomsten
Twee decennia na de eerste procedure in Aalst werd in 2024 een belangrijke mijlpaal bereikt met de 500ste RARC casus. Over de jaren heen heeft de toenemende expertise van het team geleid tot een significante verbetering van de postoperatieve uitkomsten. Zo is sinds de start van het RARC-programma in Aalst in 2003 de mediane opnameduur gehalveerd en is het aantal ernstige complicaties gereduceerd met meer dan 60%. Noodzaak tot transfusie na RARC is in Aalst heden ten dage een zeldzaamheid geworden met transfusienood in <1% van de gevallen. De toenemende expertise van het team heeft over de jaren heen geleid tot een daling van de perioperatieve mortaliteit tot <1%.
Sinds 1 januari 2025 zijn de Aalsterse ziekenhuizen OLV en ASZ gefusioneerd tot AZORG. Binnen deze nieuwe structuur wordt het RARC-programma voortgezet door Dr. Frederiek D’Hondt, Dr. Frederick Peeren en Dr. Edward Lambert.
Door de krachten te bundelen zal de expertise van de dienst urologie AZORG nog toenemen op vlak van RARC. Maar ook op andere vlakken blijft het Aalsterse team inzetten op innovatie, waarbij gebruik van artificiële intelligentie en beeldgeleide chirurgie moeten zorgen voor nog veiligere ingrepen met nog minder bijwerkingen. Dankzij de verhoogde samenwerking en de voortdurende inzet op innovatie blijft AZORG een nationaal en internationaal referentiecentrum voor robot-geassisteerde urologische chirurgie.
