Onderzoekers hebben een innovatieve technologie ontwikkeld die de gezondheidszorg voor vrouwen ingrijpend zou kunnen veranderen: een diagnostisch apparaat dat rechtstreeks in maandverband wordt geïntegreerd en waarmee met het blote oog of via een smartphone semi-kwantitatieve biomarkers in menstruatiebloed kunnen worden opgespoord. Deze studie, gepubliceerd in Advanced Science, maakt de weg vrij voor een niet-invasieve en toegankelijke monitoring van ziekten zoals gynaecologische kankers, endometriose en infecties.
Het platform, MenstruAI genaamd, is ontwikkeld door het team van Lucas Dosnon en zijn collega's (ETH Zürich) en is gebaseerd op een microfluïdische sensor die in maandverband is geïntegreerd. Dit apparaat maakt de detectie mogelijk van biomarkers zoals C-reactief proteïne (CRP), carcino-embryonaal antigeen (CEA) en kankerantigeen 125 (CA-125). Deze biologische indicatoren worden respectievelijk in verband gebracht met ontstekingen, bepaalde vormen van kanker en endometriose.
“Menstruatiebloed is een onderbenut alternatief voor veneus bloed voor het opsporen van ziekten. Het bevat interessante concentraties van biomarkers en heeft fysisch-chemische eigenschappen die directe analyse vergemakkelijken”, leggen de auteurs uit. In tegenstelling tot traditionele bloedtesten, vermijdt het gebruik van menstruatiebloed invasieve bloedafnames en dure voorbehandelingsstappen.
Het systeem is gebaseerd op een immunochromatografische teststrip (LFA) die is geïntegreerd in een flexibele siliconen houder, die in het maandverband wordt geplaatst. Er zijn twee prototypes ontwikkeld: één met een oplosbaar membraan om de hoeveelheid geanalyseerd bloed te controleren en één die gebruikmaakt van capillaire werking in microkanalen voor een nauwkeurige bemonstering. Tests op vrijwilligers hebben de haalbaarheid en het gebruikscomfort bevestigd, zonder ongemak in vergelijking met klassieke beschermingsmiddelen.
De testresultaten zijn direct zichtbaar door een kleurverandering op de strip of kunnen worden geanalyseerd met een speciale app. Deze app, die is uitgerust met een algoritme voor artificiële intelligentie, interpreteert de gekleurde lijnen, schat de concentratie van de biomarkers en stelt een rapport op dat kan worden gedeeld met een gezondheidsprofessional.
“MenstruAI zou een waardevol hulpmiddel kunnen worden in landen met beperkte middelen of voor de vroege opsporing van zeldzame aandoeningen, waar systematische controles economisch niet gerechtvaardigd zijn”, benadrukt het team.
Volgens de onderzoekers voldoet de technologie aan de ASSURED-criteria van de WHO (betaalbaar, nauwkeurig, specifiek, gebruiksvriendelijk, snel en robuust, zonder apparatuur, leverbaar aan eindgebruikers). Ze benadrukken echter dat het apparaat niet bedoeld is om een medische diagnose te vervangen, maar om gebruikers te waarschuwen in geval van afwijkingen die een consult vereisen.
De volgende stappen bestaan uit een grootschalig klinisch onderzoek om de prestaties van de test en de toepasbaarheid op grote schaal te valideren. De auteurs overwegen ook om het panel van gedetecteerde biomarkers uit te breiden, met name om indicatoren voor seksueel overdraagbare aandoeningen op te nemen.
