Met 108.000 studenten blijft Brussel de grootste studentenstad van het land. In een nieuwe studie van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) hebben onderzoekers, voor het eerst op basis van gedetailleerde Brusselse cijfers, geanalyseerd in hoeverre die studentenpopulatie op vlak van de man-vrouw verdeling naargelang de studierichting verschilt van die in de rest van het land.
Opvallend: in vergelijking met België zijn er in Brussel meer vrouwen die een hogere studie aanvatten. De problemen die zich in de andere gewesten stellen, zijn ook in Brussel aanwezig: er is te weinig instroom in STEM-richtingen (Science, Technology, Engineering en Mathematics), zeker bij de vrouwen.
Eerst dit: in 2016 had 48,9 procent van de Brusselse beroepsbevolking een diploma hoger onderwijs, wat meer is dan het Vlaamse (42,1 procent) en Waalse (39,9 procent) gemiddelde, en hoger is dan het Europese gemiddelde van 32,6 procent. Daarmee is de mythe dat Brussel qua onderwijs het kneusje van België is, de wereld uit.
Globaal gezien telt het hoger onderwijs in België meer vrouwen dan mannen. 58 procent van de studenten in het niet-universitair hoger onderwijs en 53 procent van de universiteitsstudenten was van het vrouwelijk geslacht in 2015-2016. In het Brussels gewest zijn er in datzelfde jaar respectievelijk 59 procent studentes in het niet-universitair hoger onderwijs en 55 procent in het universitair onderwijs ingeschreven.
"De vrouwen zijn met 60 procent van de uitstroom sterk vertegenwoordigd in de mens- en sociaal wetenschappelijk richtingen", zegt Cédric Verstraete van Innoviris, die samen met BISA-collega Morgane Van Laethem de studie uitvoerde. "In de sector van de gezondheidswetenschappen vertegenwoordigen ze zelfs 76 procent van de studenten in de hogescholen en 60 procent aan de universiteit. In de meer technische en ingenieursrichtingen daarentegen zijn ze ver ondervertegenwoordigd en zitten we in Brussel op het niveau van de rest van het land. België is overigens een van de slechtst scorende OESO- en EU-landen op dat vlak."
In sterk wiskundig georiënteerde richtingen, zeker die met een meer praktische opleiding, is slechts één op de vijf Brusselse studenten een vrouw. Aan de universiteit stijgt dat aandeel naar 35 procent. "Toch zien we dat sommige STEM-richtingen wel nog goed scoren bij vrouwelijke studenten", zegt Verstraete. "Bij de opleiding burgerlijk ingenieur-architecten is de verhouding tussen vrouwelijke en mannelijke studenten bijna 50-50. Ook bij de biologen is er een evenwicht en bij de masteropleidingen Maritiem Beheer (59 procent) en Toerisme en Toerismebeheer (78 procent, een onderdeel van de Geografische Wetenschappen, nvdr.) is er zelfs een aanzienlijke overwicht van vrouwen."
Het grootste knelpunt zit bij de IT-opleidingen, met slechts een instroom van 8 procent vrouwelijke studenten. "Dat is een dramatisch cijfer, omdat Brussel in de sector van de digitalisering een koppositie bekleedt en er een hele potentiële poule aan vrouwelijke IT-ers niet eens denkt aan een studie in de computerwetenschappen. Nochtans, en dat maakt het nog erger, blijkt uit de cijfers dat vrouwen die voor een STEM-richting kiezen met een sterke wiskundige component, een hoger slaagcijfer halen dan hun mannelijke collega's. Internationaal onderzoek wijst bovendien uit dat niet de competenties maar culturele en sociale factoren doorslaggevend zijn. Deze bepalen het zelfvertrouwen van mannen of vrouwen in bepaalde studierichtingen. Een typisch mannelijk 'STEM'-brein is bijgevolg onbestaand."
