In welke mate functioneren denkfuncties als aandacht en concentratie nog na het oplopen van hersenbeschadiging? Dat is de vraag waarop neuropsycholoog Tanja Nijboer van de Universiteit Utrecht een antwoord zoekt.

In dit onderzoek werkt ze samen met NeuroReality, een bedrijf dat een Virtual Reality game heeft ontwikkeld: Koji’s Quest. Met deze game kunnen verschillende denkfuncties worden getest om daarna per denkfunctie op het eigen niveau te kunnen trainen. De tool wordt onderzocht bij volwassenen met hersenbeschadiging, en ook bij kinderen.

Om denkfuncties als aandacht en plannen te testen, krijgen proefpersonen nu vaak in een optimale setting, dus zonder afleiding, een taak voorgelegd die zij in eigen tempo uitvoeren. Dat kan bijvoorbeeld het beschrijven van plaatjes zijn, het onthouden van een rij woorden, of een patroon herkennen. “Heel belangrijk”, zo stelt Nijboer, “want zo achterhaal je wat de maximale capaciteit van de hersenen is om dat soort taken te kunnen uitvoeren. Daarna gebruiken we de uitslagen uit dat onderzoek om te voorspellen hoe mensen het in het dagelijks leven gaan doen.” 

Inzet van technologie is cruciaal
Maar het dagelijks leven verschilt sterk van zo'n optimale setting: er is afleiding,  je doet meerdere dingen tegelijkertijd, of je hebt maar heel weinig tijd. Nijboer: “Daar moet je rekening mee houden in neuropsychologisch onderzoek, zeker als je cognitieve klachten wilt verklaren, of wilt voorspellen waar mensen mogelijk in de toekomst hinder gaan ondervinden. Daarom is inzet van technologie, zoals de game die NeuroReality heeft ontwikkeld, van groot belang.”

Nijboer hoopt dat zoveel mogelijk mensen (jong en oud) het spel de komende weken gaan spelen. “Met de game Koji’s Quest komt de speler in een wereld waar onder andere reken- en geheugentaken moeten worden volbracht. Dit terwijl de speler van de game voortdurend afgeleid wordt door andere game-elementen. Zo benaderen we veel meer de toepassing van denkfuncties in het dagelijks leven.”

Tot eind november kan iedereen de game downloaden. “Zo halen we gegevens op van gezonde deelnemers. Uit die gegevens leiden we af hoe het gesteld is met de aandacht en het rekenen en de concentratie bij een gezonde populatie. Vervolgens zullen we de game laten spelen door mensen met hersenletsel, om zo beter inzicht te krijgen waar en wanneer bepaalde denkfuncties bij hen haperen. Ook kunnen we met het spel mensen met hersenletsel een training aanbieden, zodat we kunnen onderzoeken of de denkfuncties dan verbeteren.”